Kαλή υγεία μέσω της διατροφής

Μία έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2019 στο περιοδικό «The Lancet», υπολογίζει ότι το ένα πέμπτο των θανάτων παγκοσμίως - το ισοδύναμο δηλαδή 11 εκατομμυρίων θανάτων - σχετίζονται με ελλιπή ή κακή διατροφή. Η έρευνα μελέτησε την κατανάλωση βασικών ομάδων τροφίμων και την λήψη θρεπτικών συστατικών σε 195 χώρες για το χρονικό διάστημα από το 1990 ως το 2017 και υπολόγισε την επίδραση της διατροφής στη θνησιμότητα και την εμφάνιση χρόνιων παθήσεων (καρδιαγγειακά, καρκίνος, διαβήτης). Διατροφές πλούσιες σε αλάτι, χαμηλές σε ανεπεξέργαστους υδατάνθρακες και σε φρούτα, ευθύνονταν για τους μισούς από αυτούς τους θανάτους το 2017.

Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας δεν πρέπει να μας κάνουν εντύπωση. Εδώ και χρόνια έχει αποδειχτεί ότι πολλοί περιβαντολλογικοί παράγοντες, όπως η διατροφή, η άσκηση, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, τα επίπεδα στρες, η ποιότητα του ύπνου, επηρεάζουν τα επίπεδα υγείας μας. Το θετικό είναι ότι μπορούμε να επέμβουμε και να τους βελτιώσουμε όλους. Ακόμα και αν έχουμε γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση μιας ασθένειας, η επιστήμη της επιγενετικής έχει αποδείξει ότι η έκφραση των γονιδίων εξαρτάται στην τελική από τον τρόπο ζωής μας.

Κάθε μέρα καταναλώνουμε τρόφιμα και ποτά σε συνδυασμούς, αυτό που συνιστά τον τρόπο διατροφής μας. Ο τρόπος διατροφής είναι περισσότερο μια συμπεριφορά παρά ένα σύνολο τροφών, και αντιπροσωπεύει ότι καταναλώνει τελικά ο καθένας από συνήθεια. Τα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνουμε λειτουργούν συνεργιστικά σε σχέση με την υγεία. Ως αποτέλεσμα, μπορούμε να προβλέψουμε πώς θα επηρεαστεί η υγεία μας μελετώντας τα διατροφικά μοτίβα μας, παρά την κατανάλωση συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών.

Οι συστάσεις ενός διατροφικού μοτίβου που αποδεδειγμένα μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, περιλαμβάνει την κατανάλωση πολλών φρούτων και λαχανικών από όλα τα χρώματα, ανεπεξέργαστων υδατανθράκων, γαλακτοκομικών κυρίως ως προϊόντα ζύμωσης (γιαούρτι, κεφίρ, τυρί), επιλογή άπαχων πρωτεϊνών αλλά και φυτικών πρωτεϊνών όπως όσπρια και ξηροί καρποί, συχνή κατανάλωση λιπαρών ψαριών και ελαιόλαδου και μειωμένη λήψη επεξεργασμένων υδατανθράκων, ζάχαρης, άλατος, τρανς λιπαρών οξέων και αλκοόλ. Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα τέτοιων τρόπων διατροφής είναι η μεσογειακή και η χορτοφαγική διατροφή, που περιλαμβάνει γαλακτοκομικά, ψάρια και αυγά.